Old series घायलको तरही मुसायरा-२

घायलको तरही मुसायरा-२

by Dalbir Singh Baraili 'Ghayal' on Monday, January 31, 2011 at 8:34pm

आजभोलि नेपाली साहित्यमा निक्कै फष्टाएको कुनै बिधा छ भने त्यो गजल नै हो भन्दा अत्तियुक्ती नहोला । गजलको बिकाससँगै विविध नयाँ प्रयोग पनि हुँदै आएको छ र कतिपय विद्वानहरुले अब गजलको संरचना नै बदलेर नयाँ क्रान्ति गर्नु पर्छ भनिरहेको बेलामा हामी भने गजल कै एक लोकप्रिय भाग 'तरही मुसायरा' बारेमा भने अनभिज्ञ छौं । आज म त्यही 'तरही मुसायरा' भनेको के हो ? कसरी लेखिन्छ? भन्ने बारेमा केही भनाइ राख्न चाहन्छु । यो 'तरही मुसायरा' फारसी, उर्दु र हिन्दीको शास्त्रीय परम्परा हो र त्यहाँ एकदम लोकप्रिय पनि छ । यसले शायरहरुमा इन्धन भर्दछ र एउटै जमिनमा अनेक थरिका गजलहरु पाठक माझ आउँछन् । 'तरही मुसायरा'मा कुनै पनि गजलको मिसरा-ए-सानी (मतलाको दोस्रो मिसरा) को आधारमा अरुले पनि गजल काथ्ने काम गर्दछन् । 'तरही मुसायरा'मा तरह (दिईएको मिसरा) लाई मतला भागमा भन्दा अन्य शेरहरुमा प्रयोग गर्नु श्रेयष्कर मानिन्छ ।

संयुक्त अरब ईमिरेट्सको दुबईमा मेरै सम्पादनमा प्रकाशित हुने 'सहयात्रा' द्वैमासिक पत्रीकाको अंक ४ असार-साउन २०६४ सालदेखी सुरु गरेर ४ श्रिङ्खला सम्म चलायौं । यस 'तरही मुसायरा'का स्तम्भकार श्री मोहम्मद जाकिर हुसैन (जैकी मोजाहु ) हुनु हुन्थ्यो । त्यसबेला यो श्रीङ्खलाले निक्कै लोकप्रियता हासिल गरेको थियो तर प्राबिधिक कारणले त्यसपछी पत्रीका प्रकाशन गर्न सकेनौं र त्यो स्तम्भ र 'तरही मुसायरा'को प्रचार र बिकास गर्ने हाम्रो अभियान त्यही तुहिएको थियो । तर आज संयोग पनि त्यस्तै पर्‍यो गजलको संरचना नै बदल्नु पर्छ भनिरहेको बेलामा यो गजलको लोकप्रिय पक्षलाई किन नभित्र्याउँने र फेसबुकमा यस बारेमा किन छलफल नगर्ने भन्ने लागेर यहाँहरु समक्ष पेश गरेको छु । यो 'तरही मुसायरा' नेपाली गजलमा नौलो लाग्न सक्छ तैपनी हामीले यसलाई स्थापित गर्न सक्यौं भने नेपाली गजलले एक खुड्किला माथि उक्लने सौभाग्य पाउँनेमा दुईमत नहोला ।

माथि उल्लेखित उद्देश्यले मैले फेसबुकमा पनि हिजोदेखी यो श्रीङ्खलाको सुरुवात गरेको थिएँ यहाँहरुको सकृय सहभागीता देखेर मलाई यती खुशी लागेको छ कि त्यसलाई म यहाँ शब्दमा व्यक्त गर्न सक्दिन !! गजलको  गुरुको रुपमा परिचित श्री भक्ती ज्युले गजल लेखेर पोस्ट गर्नुले यो मेरो प्रयासलाई उच्चाइ थपेको छ भने नारायण गाउँले जीले 'तरही मुसायरा' को नेपाली
 ईतिहासको बारेमा जानकारी दिएर यसको अस्तित्वलाई स्थापित गरिदिनु भएको छ । साथै आजको प्रवासी साहित्यमा परिचित नामहरु सुनिलसंगम,जितेन्द्र मल्ल, मनु लोहोराङ, दीप्स शाह,यश जी, रुबेन पुन, कृष्णपक्ष, देव जी, रिमा साईराम, चन्द्र गुरुङ, भगवती बस्नेत, सुमित्र पौडेल,सोबन परियार, बिपुल बिक्रम, अमर सरोबर ज्युहरुको सकृय सहभागिता र प्रतिकृयाले मलाई धेरै हौसला मिलेको छ । वाह! वाह! ले मान्छेलाई जहिले पनि अल्छि बनाउँछ मलाई पनि त्यस्तै केही आलोचनात्मक सुझाव आएकाछन् त्यसलाई मैले सहर्ष स्विकार गरेर अगाडि त्यस्तो विवाद नपरोस भन्नेमा चनाखो बनाएको छ र म त्यस तर्फ म सदैब सचेत रहनेछु । र आउनुहोस् आज 'तरही मुसायरा'को दोस्रो श्रीङ्खला सुरु गरौं र सबैको सहभागीताको लागि हार्दिक अनुरोध गर्दछु ।

गजल: दलबीर सिंह बराइली 'घायल'

गायिका: चञ्चला घिमिरे

संगीत: हरी लम्साल

एल्बम: फूलको धारले......

'पलपल तड्पाएर रुवाएको  पाप लाग्ला'

काफिया:- रुवाएको

रदिफ:- पाप लाग्ला

यो माथि दिईेको मिसरा-ए-सानीलाई कुनै एक शेरमा समावेश गरी यही जमिन (आधार)मा सबैले एक एक पूर्ण गजल लेखेर यही फेसबुकमा पोस्ट गर्नु होला । यसले गजलकारहरुले आफ्नो खुबी देखाउँने र अरुसँग दाँज्ने अवसर पनि मिल्नेछ